محمدحسن بن محمدعلی استرآبادی
اثر آفرينان استرآباد و جرجان (استان گلستان)
محمدحسن بن محمدعلي استرآبادي
قرن 11هـ.ق.
درباره‌ي «محمدحسن بن محمدعلي استرآبادي»، اطلاعات اندکي در دست است. از گزارش «آقابزرگ» در «الذريعه» چنين استفاده مي‌شود که پدر وي، «ملا محمدعلي بن احمد بن کمال‌الدين استرآبادي»، داماد «ملا محمدتقي مجلسي» بود.
بنابراين اجداد وي را چنين مي‌توان نوشت: «محمدحسن بن محمدعلي بن احمد بن کمال‌الدين استرآبادي نجفي». هم‌چنين از گزارش «آقابزرگ» استفاده مي‌گردد که وي از علماي قرن 11هـ.ق. بوده است.
ليکن در «طبقات اعلام الشيعه» خلاف آن را بيان کرده و جد او را حسن ناميده است.
براساس اين گزارش، دو تن از علماي «استرآباد»، نام و نام پدر مشترک دارند. هر دو در «نجف اشرف» تحصيل کرده و اواخر عمر خود را در «مشهد» سکونت اختيار نموده‌اند. در اجازاتي که «علامه مجلسي» نقل مي‌نمايد، يکي از آنها «محمدحسن بن محمدعلي بن احمد بن کمال‌الدين استرآبادي» و دومي «محمدحسن بن محمدعلي بن حسن استرآبادي» است.
از اين‌رو، ما هر دو نفر را ذيل يک مدخل آورديم؛ زيرا تشخيص و تفکيک آن دو سند، مطلب بيشتري مي‌طلبد.
صاحب «شذور العقيان» شيخ محمدحسن را از علماي فاضل برشمرده است.
در «تذکره‌ي شاعران فارسي‌سرا»، اشعاري از وي نقل شده که حکايت از ذوق شعري مولف دارد.
آثار:
مجموعه اجازاتي است که مولف آنها را جمع‌آوري کرده و علماي بزرگي مانند «علامه مجلسي» از آن در «بحار الانوار» بهره برده است.
نسخههاي خطي:
1 نسخه‌ي خطي را مرحوم «اعجاز حسين»، به خط مولف، با کتابت سال 1096هـ.ق. مشاهده کرده است.
نسخههاي چاپي:
چاپ نشده است.
بر اساس گزارش «اعجاز حسين» در «شذور العقيان»، شيخ محمدحسن فهرس تصانيف «علامه حلي» را نگاشته بود.
نسخههاي خطي:
هيچ نسخه‌ي خطي به دست نيامد.
نسخههاي چاپي:
چاپ نشده است.
منابع:
الذريعة 1/125؛ تذکره‌ي شاعران فارسي‌سرا 62؛ شرح‌حال علماي شيعه 141؛ طبقات اعلام الشيعة (الروضة النضرة) 8/136.