محمدرضا بن علی شریعتمدار استرآبادی
اثر آفرينان استرآباد و جرجان (استان گلستان)
محمدرضا بن علي شريعتمداري استرآبادي
ح.1266-1346هـ.ق.
«شيخ محمدرضا استرآبادي» فرزند «شيخ علي بن ملا محمدجعفر شريعتمدار استرآبادي» است. تولد وي به احتمال زياد در «تهران» و در حدود سال 1266هـ.ق. روي داده است.
پدر، جد و عموي وي از علماي بزرگ «استرآباد» در «تهران» و «نجف اشرف» به شمار مي‌رفتند. شيخ محمدرضا در کودکي به تحصيل آغاز کرد و پس از فراگرفتن مقدمات نزد پدرش، رهسپار «نجف اشرف» گرديد و از محضر استادان بزرگ آن حوزه بهره برد.
شيخ محمدرضا در دوران تحصيل، در «نجف اشرف»، با «سيد اسماعيل صدر»، پدر بزرگ «امام موسي صدر»، هم بحث بود.
محمدرضا شريعتمداري پس از پايان بردن تحصيلات خود به «ايران» بازگشت و در «مشهد» مقدس رحل اقامت افکند. او پس از سال‌ها خدمت صادقانه در «مشهد»، به «تهران» رفت و در مسجد «حاج رجب‌علي» به اقامه نماز و سخنراني اشتغال ورزيد. تا اينکه به سال 1346هـ.ق. دعوت حق را لبيک گفت و به رحمت ايزدي شتافت.
آثار:
رساله «اصول دين» مختصر و به زبان ساده است. او اين رساله را براي عموم مردم نگاشته است.
نسخه‌هاي خطي:
1 نسخه‌ي خطي در «کتابخانه‌ي آيت‌الله العظمي مرعشي نجفي (ره)» به شماره 3099 در يک مجموعه 170 برگي، کتابت سال 1327هـ.ق.، به خط فرزند مولف، «جواد بن محمدرضا بن علي شريعتمداري»، موجود است.
نسخه‌هاي چاپي:
چاپ نشده است.
کتاب «تجويد التنزيل» در بيان اصول و قواعد تجويد و قرائت قرآن، به زبان عربي، نوشته شده است.
اين اثر در دو مقدمه و هفت فصل کوتاه ترتيب يافته است. مولف به سال 1280هـ.ق.، به نگارش آن آغاز کرده است.
نسخه‌هاي خطي:
1 نسخه‌ي خطي در «کتابخانه‌ي آيت‌الله العظمي مرعشي نجفي (ره)» به شماره 3098 در 46 برگ، به خط مولف موجود است.
نسخه‌هاي چاپي:
چاپ نشده است.
شيخ محمدرضا شريعتمداري اين اثر را در رد کتاب «سعادتنامه» «سلطان محمد بن حيدر محمد بيدختي» متوفاي 1327هـ.ق.، مشهور به «سلطانعلي شاه گنابادي»، نگاشته است.
سعادتنامه در تصوف و عرفان است. شريعتمداري نام آن را به طعنه، «شقاوتنامه» نهاده است.
کتاب «هدايتنامه»، به سال 1325هـ.ق. تاليف شده است.
نسخه‌هاي خطي:
2 نسخه‌ي خطي در «کتابخانه‌ي آيت‌الله العظمي مرعشي نجفي (ره)» به شماره 3099 در يک مجموعه 170 برگي، کتابت سال 1327هـ.ق.، به خط فرزند مولف، «جواد بن محمدرضا بن علي شريعتمداري» و شماره 12011 در مجموعه 174 برگ موجود است.
نسخه‌هاي چاپي:
چاپ نشده است.
اين رساله‌ي فارسي، در يک موضوع مورد اختلاف فقها و بسيار مختصر نگارش يافته است.
شيخ محمدرضا در واقع به يکي از فقها که معتقد به طهارت اهل کتاب است، رديه نوشته و ادله‌ي خود را در اثبات نجاست آنان آورده است.
او اين کتاب را در «کربلا» و به سال 1324هـ.ق. به پايان برده است. ظاهراً نويسنده آن را به درخواست دوست و هم بحث خود، «سيد اسماعيل صدر عاملي»، جد «امام موسي صدر» نوشته است.
نسخه‌هاي خطي:
1 نسخه‌ي خطي در «کتابخانه‌ي آيت‌الله العظمي مرعشي نجفي (ره)» به شماره 3880 در 15 برگ، موجود است.
نسخه‌هاي چاپي:
اين کتاب با عنوان «مخزن طهارت» در «لکهنو» و به سال 1324هـ.ق. چاپ شده است.
اين اثر رد بر «سعادت نامه» «سلطان علي شاه گنابادي» است.
نسخه‌هاي خطي:
1 نسخه‌ي خطي در «کتابخانه‌ي حضرت آيت‌الله العظمي مرعشي نجفي (ره)» به شماره 12011 در 174 برگ، کتابت سال 1320هـ.ق.، يحتمل به خط مولف موجود است.
نسخه‌هاي چاپي:
چاپ نشده است.
منابع:
الذريعة 20/226و 24/65؛ فهرس اعلام الذريعة 1/864؛ فهرست نسخه‌هاي خطي کتابخانه‌ي بزرگ حضرت آيت‌الله العظمي مرعشي نجفي (ره) 30/356؛ فهرستواره کتابهاي فارسي 8/1094؛ معجم التراث الکلامي 1/336 و 5/458.