محمدعلی گرگانی
اثر آفرينان استرآباد و جرجان (استان گلستان)
قرن 13 و 14هـ.ق.
«ميرزا آقا محمدعلي گركاني»، ملقب به «ميرزا آقا» اهل گركان استان مركزي استكه به اشتباه گرگاني ناميده شده است. و در اينجا جهت رفع شبهه آمده است.
دو اثر ديگر در علم موسيقي به او نسبت داده شده است که ما مشخصات آنها را به دست نياورديم. اما در شمار آثار وي خواهيم آورد.
ناگفته نماند که ميرزا محمدعلي گرگاني، آثار متعددي از کتابهاي بزرگان را کتابت کرده است. اين آثار بيشتر در موضوعات: طب، نجوم، رياضيات و موسيقي است.
اين احتمال که ميرزا محمدعلي گرگاني، همان «محمدعلي منشور گرگاني» نويسنده‌ي آثاري در سياست باشد، دور از ذهن است.
همچنين نمي‌دانيم که آيا ميان «ميرزا محمدعلي گرگاني» باني و حامي مالي مدرسه‌ي «خليلي صغري» در «نجف اشرف» با اين نويسنده ارتباطي وجود دارد يا نه؟
آثار:
گويا اين رساله در علم طب است و ميرزا آقا محمدعلي گرگاني ملقب به «ميرزا آقا» آن را به فارسي ترجمه کرده است.
اصل رساله‌ي «فلکيه» به «هرمس حکيم» نسبت داده شده است.
نسخه‌هاي خطي:
4 نسخه‌ي خطي در «کتابخانه‌ي ملي ملک تهران» به شماره 5/805 در يک مجموعه 186 برگي، شماره 6/805 در مجموعه‌اي 186 برگ، کتابت سال 1292هـ.ق.، شماره 14/805 و شماره 15/805 موجود است.
نسخه‌هاي چاپي:
چاپ نشده است.
بنا به گزارش «دانش‌پژوه» اين اثر نيز از آثار ميرزا محمدعلي گرگاني است.
نسخه‌هاي خطي:
گويا 1 نسخه‌ي خطي در «کتابخانه‌ي ملي ملک تهران» موجود است.
نسخه‌هاي چاپي:
چاپ نشده است.
به گزارش «محمدتقي مسعوديه» در «فهرست نسخه‌هاي خطي فارسي موسيقي»، ميرزا محمدعلي گرگاني اثري با اين عنوان دارد.
نسخه‌هاي خطي:
هيچ نسخه‌ي خطي به دست نيامد.
نسخه‌هاي چاپي:
چاپ نشده است.
منابع:
کشف الظنون 2/1292؛ فهرست نسخه‌هاي خطي کتابخانه‌ي ملي ملک 5/186، 187؛ فهرستواره کتابهاي فارسي 4/2855.