يحيی بن محمد علوی زباری جرجانی
اثر آفرينان استرآباد و جرجان (استان گلستان)
يحيي بن محمد علوي زباري جرجاني
318-376هـ.ق.
«سيد ابومحمد علوي زباري»، رئيس نقباي «نيشابور»، «يحيي بن محمد بن احمد زباره بن محمد بن عبدالله مفقود بن حسن مکفوف بن حسن افطس بن علي الاصغر بن علي زين‌العابدين بن حسين الشهيد بن علي بن ابي‌طالب (ع)» از اجله‌ي علما و از بزرگان فقهاست.
او متکلمي ماهر و محدثي موثق توصيف شده است. محل تولد وي مشخص نيست. اما مرگ وي را در «جرجان» نوشته‌اند.
پدرش، «ابوحسين يا ابوعلي محمد زباره»، مدت چهار ماه در «نيشابور»، به عنوان خليفه حکومت کرد؛ زيرا مردم با او به عنوان خلافت، بيعت کرده بودند. اين خاندان نزد ايرانيان، بالخصوص در شمال «ايران»، از احترام و ارج والايي برخودار بودند.
يحيي علوي، نزد پدرش و متکلم آن عصر، «ابوالطيب رازي» تحصيل کرد. از «محمد بن يعقوب اصم»، «عبدالله بن حسين بصري» و«محمد بن عبدالله شافعي»، حديث شنيد.
آثار:
اين کتاب در باره‌ي بطلان قياس است. برخي از علماي آن روزگار، به قياس عمل مي‌کردند. ليکن فقه «شيعه» قياس را باطل مي‌شمارد.
نسخههاي خطي:
هيچ نسخهي خطي به دست نيامد.
نسخههاي چاپي:
چاپ نشده است.
مباحثي در اصول دين و اصول فقه است.
نسخههاي خطي:
هيچ نسخهي خطي به دست نيامد.
نسخههاي چاپي:
چاپ نشده است.
اثري است در اثبات امامت علي بن ابي‌طالب (ع) از طريق احاديث معتبر و آيات قرآن، و ادله عقلي.
نسخههاي خطي:
هيچ نسخهي خطي به دست نيامد.
نسخههاي چاپي:
چاپ نشده است.
4. الايضاح في المسح علي الخفين
مسئله اختلاف مسح بر خفين، از مسائل اختلافي فقهي است. يحيي بن محمد زباري نيز در اين موضوع مباحثي نگاشته و نظر فقهي خود را ارايه داده است.
نسخههاي خطي:
هيچ نسخهي خطي به دست نيامد.
نسخههاي چاپي:
چاپ نشده است.
اين اثر در توحيد و يگانگي واجب تعالي است.
نسخههاي خطي:
هيچ نسخهي خطي به دست نيامد.
نسخههاي چاپي:
چاپ نشده است.
مباحث مربوط به فرايض و ميراث را مطرح ساخته است.
نسخههاي خطي:
هيچ نسخهي خطي به دست نيامد.
نسخههاي چاپي:
چاپ نشده است.
منابع:
الانساب سمعاني 3/129؛ تنقيح المقال 3/312، 319، 321؛ جامع الرواة 2/339؛ الذريعة 2/339 و 4/485؛ رجال ابن‌داوود 376؛ رجال طوسي 518؛ رجال علامه حلي 181؛ رجال نجاشي 2/413؛ طبقات اعلام الشيعة (نوابغ الرواة) 1/332-333؛ عروبة العلماء 1/209؛ الفخري في انساب الطالبين 80؛ فهرست شيخ طوسي 209؛ قاموس الرجال 9/394، 421، 424؛ اللباب 2/56؛ مجمع الرجال 6/264؛ معالم العلماء 131؛ معجم التراث الکلامي 1/481 و 2/378؛ معجم رجال الحديث 20/31؛ معجم طبقات المتکلمين 2/173-174؛ منتهي المقال 7/46؛ موسوعة طبقات الفقهاء 4/500؛ نقد الرجال 5/61، 83؛ وسائل الشيعة 20/365.