سکه‌های تاریخی استرآباد
استرآباد، شهری تاریخی در شمال ایران، از دوره آل‌زیار تا قاجار یکی از مراکز مهم ضرب سکه بوده است. سکه‌های این شهر فراتر از ابزار مبادله، حامل اطلاعات ارزشمند درباره خط، هنر، دین، حکومت و اقتصاد هر دوره‌اند.
در یازدهمین نشست از سلسله برنامه‌های فرهنگی «سرزمین مادری» که در ۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ در مؤسسه فرهنگی میرداماد برگزار شد، دکتر آرش امینی و محمود اخوان‌مهدوی با معرفی نمونه‌هایی از سکه‌های آل‌زیار، ایلخانی، صفوی، تیموری و قاجار، بر نقش سکه‌ها به‌عنوان اسناد زنده تاریخ تأکید کردند. به گفته کارشناسان، سکه‌ها تنها ابزار مبادله نبوده‌اند، بلکه بازتابی از هنر، دین، سیاست و حتی روابط خارجی هر دوره‌اند؛ از سکه صفوی با شعار مذهبی «علی ولی‌الله» تا سکه قاجاری با نقش «دو عقاب» که نشانه نفوذ روسیه است.
نمونه‌های تاریخی از آل‌زیار، ایلخانی، صفوی و قاجار نشان می‌دهند سکه‌های استرآباد بازتاب تحولات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی منطقه هستند. سکه‌های صفوی و ایلخانی با نمادها و عبارات مذهبی مختلف، نمونه‌ای از تأثیرات فرهنگی و مذهبی متفاوت در این شهر را نشان می‌دهند.
محله نعلبندان گرگان احتمالاً محل ضرابخانه استرآباد بوده و اسناد تاریخی و روایت‌های شفاهی از فعالیت نسل‌درنسل خانواده‌هایی در حرفه سکه‌زنی حکایت دارند. سکه‌ها با درج نام پادشاه، تاریخ و محل ضرب، ابزاری بی‌بدیل برای بازخوانی تاریخ محلی و ملی‌اند و پژوهشگران می‌توانند با کمک آن‌ها تحولات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی منطقه را دقیق‌تر بررسی کنند.
به طور خلاصه، سکه‌های تاریخی استرآباد «راویان بی‌زبان اما صادق تاریخ» هستند که اطلاعات ارزشمندی از گذشته این شهر و شمال ایران ارائه می‌دهند.