منتجبالدين (نجيبالدين) ابوطالب استرآبادي
اثر آفرينان استرآباد و جرجان (استان گلستان)
منتجبالدين (نجيبالدين) ابوطالب استرآبادي
قرن 6هـ.ق.
عالم، فاضل، فقيه و محدث، ملقب به «نجيبالدين يا منتجبالدين»، از دانشمندان سدهي ششم هـ. ق.، داراي تاليفات ارزنده در فقه است.
شرح احوال او در برخي منابع با ابوطالب استرآبادي صاحب «حدايق اليقين» و ابوطالب استرآبادي صاحب «شرح جعفريه» درهم آميخته شده و احتمالاتي را به وجود آورده است.
«آقابزرگ» در «الثقات العيون» احتمال داده است، «حاجي نوري» داستاني را كه درباره‌ي كتاب «النهايه» «شيخ طوسي»، مشعر بر اعتراض تعدادي از شاگردان شيخ بر كتاب «النهايه» از ابوطالب نامي نقل كرده است، همين ابوطالب استرآبادي است.
مرحوم «افندي» در «رياض العلما» گفته: «شيخ طوسي در مبسوط برخي فتاوا را از وي نقل كرده است.» اگر اين احتمال درست باشد، بايد از قدما و پيش از «شيخ طوسي» زيسته باشد. از آنجا كه منابع ديگر اين احتمال را تاييد نكردهاند، بنابراين نميتوان به استناد سخن مرحوم «افندي» اين دو ابوطالب استرآبادي را يكي دانست.
آثار:
1. الابواب و الفصول لذوي الالباب و العقول
ظاهراً كتابي است در موضوع فقه.
نسخههاي خطي: هيچ نسخهي خطي از اين اثر در كتابخانههاي فهرست شده مشاهده نشد.
نسخههاي چاپي: چاپ نشده است.
رساله «الحدود» كتابي درباره‌ي حدود و ديات شرعي و احكام آن است.
نسخههاي خطي: هيچ نسخهي خطي از اين اثر در كتابخانههاي فهرست شده، مشاهده نشد.
نسخههاي چاپي: چاپ نشده است.
نسخههاي خطي: هيچ نسخهي خطي از اين اثر در كتابخانههاي فهرست شده، مشاهده نشد.
نسخههاي چاپي: چاپ نشده است.
به‌نظر ميرسد، مناسک حج و آثار ياد شده‌ي مولف، در توفان حوادث دچار آسيب شده و يا مفقود گشته؛ از اينرو در هيچجا از نسخهي خطي يا چاپي آنها گزارش نشده است.
نسخههاي خطي: هيچ نسخهي خطي از اين اثر در كتابخانههاي فهرست شده مشاهده نشد.
نسخههاي چاپي: چاپ نشده است.
منابع:
اعيان الشيعة 2/364؛ امل الآمل 2/354؛ الذريعة 6/298 و 22/37، 253؛ رياض العلماء 5/466، 468؛ طبقات اعلام الشيعة (الثقات العيون) 2/5؛ مرآة الكتب 1/197؛ المستدرك 3/506؛ معالم العلماء 136؛ معجم رجال الحديث 21/196؛ موسوعة طبقات الفقهاء 6/11؛ موسوعة مؤلفي الامامية 2/212-213.