حسن بن محمد بن گرشاسپ استرآبادی
اثر آفرينان استرآباد و جرجان (استان گلستان)
حسن بن محمد بن گرشاسپ استرآبادي
قرن 9هـ.ق.
اندک آگاهي که از شرح زندگاني و آثار «حسن بن محمد بن گرشاسب (گرشاسپ) استرآبادي» داريم، گزارش مرحوم «آقابزرگ» در «الضياء اللامع» است.
وي نسخهاي از «شرايع الاسلام» «علامه حلي» را به خط و کتابت «حسن بن محمد بن گرشاسف» (گرشاسپ) ديده است. تاريخ کتابت اين نسخه 24 محرم 887هـ.ق. است. «آقابزرگ» در همان گزارش، حسن استرآبادي را از علما برشمرده ولي اثر تاليفي به او نسبت نداده است.
ليکن گزارش «آقابزرگ» با آنچه در «فهرست نسخههاي خطي کتابخانهي آستان قدس رضوي»، ميتوان به دست آورد، تکميل ميگردد. زيرا در آن فهرست رسالهاي با عنوان «رساله در اعمال و عبادات» از تصنيفات و تاليفات «حسن بن محمد گرشاسب» گزارش شده است.
سال کتابت اين اثر، 1234هـ.ق. است بهنظر ميرسد اين تاريخ به سال استنساخ مربوط ميشود و نميتواند مبناي تاريخ تاليف از سوي مولف قرار بگيرد. اما اگر اثر ياد شده به خط مولف باشد، در آن صورت از علماي قرن 13هـ.ق. به شمار ميرود و با تشخيص مرحوم «آقابزرگ» تناقض پيدا ميکند.
به هر روي، حسن بن محمد بن گرشاسپ که در عربي «کرشاسف» تعبير شده است، از علماي «استرآباد» در قرن نهم هـ. ق. به شمار آمده است.
آثار:
اين رساله شامل مجموعه اعمال و ادعيه براي روزها و ماههاي قمري است. مولف سعي کرده، عبادات توصيه شده از سوي ائمه هدي -عليهم السلام - را به زبان فارسي گوشزد کند.
نسخههاي خطي:
1 نسخهي خطي در «کتابخانهي آستان قدس رضوي (ع)» به شماره 3/16054 کتابت سال 1234هـ.ق. موجود است.
نسخههاي چاپي:
چاپ نشده است.
منابع:
طبقات اعلام الشيعة (الضياء اللامع) 6/43؛ فهرست نسخههاي خطي آستان قدس رضوي (ع) 14/263.