شمس الدین محمد عجیبی
اثر آفرينان استرآباد و جرجان (استان گلستان)
قرن6هـ.ق.
درباره‌ي نسبت «شمس‌الدين محمد عجيبي»، و اينکه جرجاني يا جوزجاني است، اختلاف نظر وجود دارد. قديمي‌ترين شرح‌حال‌نگار درباره‌ي او، «عوفي» در «لباب الالباب»، است که او را جوزجاني مي‌نامد. باوجود اينکه عوفي تقريباً با عجيبي معاصر و به زمان حياتش نزديک بود، اما مطلب زيادي درباره‌ي وي ننوشته است. فقط عجيبي را شاعري صاحب ذوق توصيف کرده است.
«آقابزرگ» نام او را «شمس‌الدين محمد عجيبي جرجاني» ثبت کرده است. اگر تشخيص مرحوم «آقابزرگ» در تعيين نسبت جرجاني را بپذيريم، در آن صورت يکي از شاعران «جرجان» محسوب مي‌گردد.
براساس استنباطي که نويسندگان «دانشنامه ادب فارسي در افغانستان» از اشعار عجيبي کرده‌اند، معتقد هستند که وي از شاعران دربار سلجوقيان است.
گويا مديحه‌گوي «بهاء‌الدين سام بن حسين غوري» (544-546هـ.ق.) بوده است.
همين «دانشنامه» تصريح دارد که «سعيد نفيسي» در «تاريخ نظم و نثر»، شمس‌الدين محمد عجيبي را به اشتباه، شاعر سده‌ي دهم هـ. ق. و مداح «سام ميرزاي صفوي» تصور کرده است.
آثار:
مجموعه اشعار عجيبي جرجاني است.
نسخههاي خطي:
«آقابزرگ» از کتاب «امتحان الفضلا» نقل مي‌کند که وي يک نسخه‌ي خطي از کتاب عجيبي را به خط «ملا معروف» ديده است.
نسخههاي چاپي:
چاپ نشده است.
منابع:
آتشکده‌ي آذر 158؛ تاريخ نظم و نثر در ايران 1/91 و 2/686؛ تذکره‌ي روزروشن 445؛ تذکره‌ي نصرآبادي 492؛ دايرةالمعارف آريانا 3/472-473؛ دانشنامه ادب فارسي در افغانستان 3/692؛ ديوان انوري 1/362-364؛ ديوان سنايي 252-255؛ الذريعة 9/708؛ رياض الجنة 874؛ غوريان 270-272؛ فرهنگ سخنوران 385؛ لباب الالباب 2/352-354؛ مجمع الفصحاء، بخش دوم 1/1239.