محمدبن علی حسینی جرجانی
اثر آفرينان استرآباد و جرجان (استان گلستان)
قرن 10هـ.ق.
از شرح احوال «محمد بن علي حسيني جرجاني»، جز گزارش از دو اثر وي، آگاهي ديگري در دست نيست.
از آنجا که اين نويسنده با هيچ‌کدام از مولفان و دانشمندان «جرجان» و «استرآباد» که نام مشابه دارند، تطبيق نمي‌کند، به ناچار آن را مستقل ذکر کرديم.
همين‌قدر مي‌دانيم که در فهرست‌هاي نسخه‌هاي خطي، او را از دانشمندان قرن دهم هـ. ق. معرفي کرده‌اند.
باتوجه به اينکه آثار به جا مانده از وي در تجويد است، به‌نظر مي‌رسد از قاريان و دانشمندان مسلط بر علوم قرآن است.
آثار:
1. عدة النجاة في تسهيل الهمزات
اگر آغاز اين کتاب را با کتاب «تجويد» «سيد محمد بن ميرسيد شريف علي جرجاني» مقايسه کنيم، تشابهي در آنها ديده خواهد شد. ليکن اسم اين اثر بسيار متفاوت است. به همين جهت در ذيل نام وي، به طور مستقل هم نقل شد.
کتاب عدةالنجاة در يک مقدمه و دو باب تنظيم شده است. مقدمه در بيان همزه است. باب اول: در بيان دو همزه که در يک کلمه جمع شوند و اين در چهار فصل است. باب دوم: در دو همزه که در دو کلمه جمع شوند. تاليف کتاب، در روز دوشنبه 12 ذي‌قعده 935هـ.ق. در «مکه» پايان يافته است.
نسخه‌هاي خطي:
1 نسخه‌ي خطي در «کتابخانه‌ي آيت‌الله العظمي مرعشي نجفي (ره)» به شماره 710 موجود است.
نسخه‌هاي چاپي:
چاپ نشده است.
2. الضوء المنير في الادغام الکبير و الصغير
اين رساله نيز در تجويد قرآن و مسائل مربوط به ادغام کبير و صغير در يک مقدمه و دو باب است. آغاز آن چنين است:
«الحمدلله الذي تفضل علينا بجزيل النعم و جعل اهل القرآن اهله و خاصته بالجود و الکرم»
نسخه‌هاي خطي:
1 نسخه‌ي خطي در «کتابخانه‌ي آيت‌الله العظمي مرعشي نجفي (ره)» به شماره 4/710 در مجموعه 87 برگ موجود است.
نسخه‌هاي چاپي:
چاپ نشده است.
منابع:
فهرست نسخه‌هاي خطي کتابخانه‌ي آيت‌الله العظمي مرعشي نجفي (ره) 2/306-307.