محمدبن حاجی کامران استرآبادی
اثر آفرينان استرآباد و جرجان (استان گلستان)
قرن 9 و 10هـ.ق.
از شرح احوال و تحصيلات «محمد بن کامران استرآبادي» هيچ مطلبي نمي‌دانيم. تنها آگاهي ما از وي، وجود اثري است که نام آن نيز مورد اختلاف است.
همين اثر حکايت از آن دارد که محمد بن کامران استرآبادي مورخ و نسب‌شناس بوده است.
او ظاهراً در قرن نهم يا دهم هـ. ق. مي‌زيست. شايد در «استرآباد» متولد شده و هم در آنجا تحصيل کرده و درگذشته است.
آثار:
جامع الامثال (جامع الانبياء) (جامع الانباء)
محمد بن کامران استرآبادي اين کتاب را درباره‌ي نسب و شجره‌نامه‌ي آل‌ابي‌طالب (ع) در «طبرستان»، «جرجان» و «گيلان» نگاشته است.
هم‌چنين شرحي از فرمانروايان رستمدار «طبرستان» در 10 فصل دارد.
به گفته‌ي «نفيسي»، او کتاب را براي «مظفرالدين ابوالغازي شمس‌الدين بن کمال‌الدين محمد» متوفاي987 هـ.ق.، از ملوک «رستمدار» «مازندران» نوشته است.
«نفيسي»، «اثرآفرينان» و يادداشت‌هاي تاريخي خانم دکتر «فاطمه رستمي»، نام کتاب را «جامع الامثال» ثبت کرده است. ليکن «محمود اخوان مهدوي» در مقالات خود (نگاهي به کتاب سنگ مزارها و کتبيه‌هاي تاريخي گرگان و استرآباد) نام آن را «جامع الانبيا» مطابق نسخه‌ي خطي «مرکز شرق‌شناسي سالتيکوف شدرين» و «موسسه خاورشناسي فرهنگستان علوم روسيه» ثبت کرده است.
«منزوي» در «فهرستواره کتابهاي فارسي»، آن را «جامع الانبا» ناميده است.
نسخه‌هاي خطي:
1 نسخه‌ي خطي در «کتابخانه‌ي موسسه خاورشناسي فرهنگستان علوم روسيه» به شماره 712-B موجود است.
به نوشته‌ي «مهدوي»، يک نسخه‌ي نيز در «کتابخانه‌ي عمومي مرکز شرق‌شناسي سالتيکوف شدرين» در «سن پترزبورگ» موجود است.
نسخه‌هاي چاپي:
چاپ نشده است.
منابع:
اثر آفرينان 1/241؛ تاريخ نظم و نثر در ايران 1/256؛ فهرست نسخه‌هاي خطي فارسي 6/4301؛ فهرستواره کتابهاي فارسي 2/938؛ نشريه کتابخانه‌ي دانشگاه تهران 8/66.