سيد ابوطالب استرآبادي

مطالب این صفحه، فیش اطلاعات جمع آوری شده در مورد مدخل فوق است. علاقه‌مندان می‌توانند آمادگی خود را برای نگارش مقاله این مدخل اعلام کنند.

***

«سيد ابوطالب استرآبادي» / قرن 10 هـ.ق.

عالم، فاضل، فقيه و متكلم قرن دهم هـ. ق.، «سيد ابوطالب استرآبادي» يكي ديگر از دانشمندان گمنام «استرآباد» و «جرجان» است.

بنا بر تشخيص كتاب‌شناس پرآوازه‌ي «شيعه»، «آقابزرگ تهراني»، نويسنده‌ي «حدايق اليقين» كه كتاب خود را به سال 984 هـ.ق. به نام «شاه تهماسب صفوي» تاليف كرده است، در واقع همان «سيد محمد بن ابوطالب استرآبادي» است.

اما مرحوم «افندي» ذيل «سيد امير ابوطالب استرآبادي»، صاحب «شرح رساله جعفريه»، كتاب «حدايق اليقين» را به نقل از شاگرد سيد ابوطالب استرآبادي، «حيدر بن خوانساري»، به همين ابوطالب قرن 10هـ.ق. نسبت داده و در واقع با ترديد، يکي بودن آن دو را يادآور شده است.

اين در حالي است كه وي در عبارت بعدي سخن خود را نقض مي‎كند؛ زيرا مي‎نويسد: «و او (ابوطالب صاحب «حدايق اليقين») غير از «نجيب‎الدين ابوطالب استرآبادي است.» از سوي ديگر در ذيل نجيب‎الدين ابوطالب استرآبادي، احتمال اتحاد او با صاحب «شرح جعفريه» را داده است.

اين همه ترديد، حكايت از آن دارد، كه هيچ‌گونه آگاهي از احوال و آثار اين نويسنده‌ي استرآبادي در دسترس تذكره‌نويسان نبوده تا بتوانند براساس آن به طور روشن سخن بگويند.

با توجه به سخن «آقابزرگ» كه نسخه‎اي از «حدايق اليقين» را ديده است، اگر نويسنده، آن را به نام «شاه تهماسب اول» متوفاي 984هـ.ق. تاليف كرده باشد، قطعا نمي‎تواند با ميرابوطالب استرآبادي قرن ششم هـ. ق. يكي باشد. بنابراين مي‎توان نتيجه گرفت كه سيد ابوطالب استرآبادي صاحب «حدايق اليقين» شخص ديگري است كه بايد به طور مستقل عنوان شود.

منابع:

اعيان الشيعة 2/364؛ الذريعة 6/292؛ رياض العلماء 5/467؛ معجم التراث الكلامي 3/85.