سیداحمد استرآبادی حایری قاری
اثر آفرينان استرآباد و جرجان (استان گلستان)
قرن 14هـ.ق.
«سيد احمد استرآبادي» از علماي قرن چهاردهم هـ. ق.، در زادگاهش «استرآباد» تحصيل آغاز كرد. سپس رهسپار عتبات عاليات شد و دانش خود را به كمال رساند.
از شرح احوال و زندگاني سيد احمد قاري هيچ مطلبي در منابع به دست نيامد. ليكن مسلم است كه سيد احمد مدت قابل توجهي در «عراق» زيسته و هم در آنجا اقدام به جمع‌آوري فتاواي علما در جواب «سيد محمدحسن كمالپوري» كرده است.
آثار:
اين اثر، مجموعه فتواهايي است كه در پاسخ به استفتاي «سيد محمدحسن كمالپوري» به‌وسيله علما و مراجع بزرگ «شيعه» در «نجف اشرف» و «كربلا» نوشته شده است.
سؤال «كمالپوري» در خصوص كتاب «ياعلي مدد» و ترجمهي آن به نام «قول الاسد» بود. او پس از جمع‌آوري فتاواي ياد شده، آنها را به‌صورت يك كتاب با عنوان فوق درآورد و به «لكهنو» فرستاد تا در آنجا مورد استفادهي «شيعيان» قرار گيرد.
«ياعلي مدد» كتابي است در رد و نقد عقايد «شيعيان»، با تكيه بر گفتههاي عرفي و روزمره «شيعيان» «هند»، كه به‌وسيله «ابويوسف خواجه عابدحسين بن بخشش‌حسين نيكپوري سهارنپوري» متوفاي 1330هـ.ق. به زبان اردو جمع‌آوري شده است.
اين كتاب به‌وسيله «مولوي كلب باقر بن کلب حسين جايسي نصيرآبادي حايري» متوفاي 1329هـ.ق. به فارسي ترجمه شده و با عنوان «قول الاسد» مشهور گشته است.
نسخههاي خطي:
به دليل ارسال نسخهي اصلي توسط مولف به «هندوستان»، هيچ نسخهي خطي از اين اثر به دست نيامد.
نسخههاي چاپي:
نخستين چاپ آن در «لكهنوي هند» به سال 1320هـ.ق. و به‌صورت چاپ سنگي انجام گرفت.
بار دوم به سال 1326هـ.ق. در «جونپور» نيز به‌صورت چاپ سنگي و در قطع وزيري و 58 صفحه با عنوان «رساله بركات» چاپ گرديد.
مولف اين رساله را در آموزش تجويد قرآن و روش صحيح قرائت آن به زبان فارسي تدوين كرده است.
نسخههاي خطي:
1 نسخهي خطي در «کتابخانه‌ي راجه محمودآباد لكهنو» بدون شماره نگهداري ميشود.
نسخههاي چاپي:
چاپ نشده است.
منابع:
الذريعة 3/87 و 17/208 و 25/270؛ فهرست كتابهاي چاپي فارسي 1/736؛ موسوعة مؤلفي الامامية 3/152-153؛ مولفين كتب چاپي فارسي و عربي 3/355؛ ميراث اسلامي ايران 6/481.