جعفر بن حسين استرآبادي (منجم)

اثر آفرينان استرآباد و جرجان (استان گلستان)

جعفر بن حسين استرآبادي (منجم)

000-1344هـ.ق.

فقيه، منجم، هنرمند و اديب استرآبادي، شيخ «جعفر بن شيخ حسين بن شيخ محمدابراهيم نجفي»، از علماي استرآبادي الاصل است که نجفي نيز ناميده مي‌شود.

پدر و جد شيخ جعفر، در «نجف اشرف» تحصيل کرده و هم در آنجا زيستند. گويا نخستين کس از اين خاندان که به «نجف اشرف» هجرت کرد، نياي بزرگ شيخ جعفر، يعني پدر شيخ «محمدابراهيم» بود.

«شيخ محمدابراهيم» در علم طب و داروسازي نيز مهارت داشت. بنا به گزارش مرحوم «حرزالدين» شيخ جعفر خطي زيبا داشت و در خلق آثار بديع هنرمند بود. گذشته از آن به نقاشي نيز علاقه داشت و تصاويري زيبا مي‌آفريد.

از اين‌رو، شيخ جعفر در «نجف اشرف» ديده به جهان گشود و هم در آنجا به تحصيل پرداخت.

او مقدمات را از پدر و استادان مبرز ادبيات عرب آموخت. آنگاه فقه، اصول فقه و نجوم را از شيخ «محمد حرزالدين» فراگرفت. سپس به تحقيق و تاليف روي آورد.

مرحوم «شيخ حرزالدين» مي‌نويسد: «مدت زمان طولاني نزد من علوم فقه و اصول و نجوم و رمل را خواند. از جمله کتاب‌هاي سي فصل خواجه نصيرالدين طوسي و بيست باب ملا مظفر را پيش من فراگرفت».

وي در ادامه مي‌افزايد. «شيخ جعفر رحمة الله در علم رمل محقق بود و در خصوص اعمال، ادعيه و اورادي که از سوي پدرش اجازه داشت، به من نيز اجازه داد».

آثار:

1. الاوفاق

اين اثر، در شرح مسائل و مباحث علم نجوم و هيئت است. در بيان چگونگي تشکيل بعض ثابت‌ها و ترسيم آنها بر جوانب و پشت و روي آن‌ها؛ مثل مثلث و مانند آن.

نسخه‎هاي خطي:

هيچ نسخهي خطي گزارش نشده است.

نسخه‎هاي چاپي:

چاپ نشده است.

2. منظومة في الرمل

مجموعه اشعاري است که در بيان اصول و دقايق علم رمل سروده است.

نسخه‎هاي خطي:

هيچ نسخهي خطي گزارش نشده است.

نسخه‎هاي چاپي:

چاپ نشده است.

منابع:

معارف الرجال في تراجم العلماء و الادباء 1/178-179؛ معجم رجال الادب و الفکر في النجف 3/1244.