سيد حسن حزينی استرآبادی
اثر آفرينان استرآباد و جرجان (استان گلستان)
000 – 939هـ.ق.
يکي ديگر از سادات بسيار محترم و دانشمندان صاحب نام «استرآباد» که نويسندگان در شرح زندگاني او کوتاهي کرده‌اند، «مير سيد حسن حزيني» است.
او فقيه، اديب و قاضي بود. در «هرات» به مسند قضاوت تکيه زده و در ميان مردمان «شيعه» و «سني» به عدالت داوري مي‌کرد.
سيد حسن در شعر، «حزين» تخلّص مي‌کرد، از اين‌روي، حزيني شهرت يافته است. برخي منابع حزيني را «حزني» نوشته‌‌اند. مير عليشير نوايي طبع شعر او راستوده است. او و ديگر تذکره‌نويسان نمونه اشعارش را نقل کرده‌اند.
زماني که «عبدالله خان» يا «عبيدالله خان ازبک» بر «هرات» تسلط يافت، به قتل و غارت «شيعيان» دست برد. در اين کشتار بي‌رحمانه، شاعر و قاضي شهر، سيد حسن استرآبادي نيز کشته شد.
پس از کشته شدن «امير حسن قاضي استرآبادي»، خانه و کاشانه‌اش غارت شد. کتاب‌ها و اموالش به دست مردمان نااهل افتاد. شايد ديوانش نيز در همان تاراج از بين رفت.
به هر روي مشهور است که وي ديواني داشت. به همين جهت مرحوم «آقابزرگ» تنها به وجود ديوان وي اشاره مي‌کند. اما از نسخه‌هاي آن سخني به ميان نمي‌آورد.
آثار:
نسخه‌هاي خطي:
هيچ نسخهي خطي به دست نيامد.
نسخه‌هاي چاپي:
چاپ نشده است.
منابع:
آتشکده‌ي آذر 2/779؛ اثر آفرينان 1/242 و 2/271؛ تاريخ نظم و نثر در ايران 2/674؛ تحفه سامي 52؛ تذکره‌ي روز روشن 199؛ تذکرة الشعراء داغستاني 1/181؛ ترجمه مجالس النفائس 78؛ الذريعة 9/235؛ شعراي مازندران و گرگان 80، 233؛ فرهنگ سخنوران 252؛ قاموس الاعلام 3/1939؛ گلزار جاويدان 1/378 و 2/663؛ لغت‌نامه‌ي دهخدا (ذيل حزيني) 571؛ مجالس النفائس 78؛ نگارستان سخن 23.