محمدبن عبدالکریم انصاری استرآبادی
اثر آفرينان استرآباد و جرجان (استان گلستان)
محمد بن عبدالکريم انصاري استرآبادي
قرن 10هـ.ق.
مرحوم «آقابزرگ» در «الذريعه» و «طبقات اعلام الشيعه» درباره‌ي «نصيرالدين محمد بن عبدالکريم انصاري استرآبادي» از دانشمندان و مترجمان سده‌ي دهم هـ. ق.، گزارش بسيار مختصري در اختيار نهاده است که جز نام و نشان مولف و زمان حياتش، مطلب ديگري نمي‌توان از آن گزارش به دست آورد.
البته به اين نکته نيز اشاره کرده است که نصيرالدين محمد استرآبادي، در «هرات» زندگاني مي‌کرد و معاصر «شاه تهماسب اول صفوي» بود.
هم‌چنين مي‌توان از اين گزارش استفاده کرد که ترجمه‌ي «مکارم‌الاخلاق» و «عدة الداعي»، به دستور «محمدخان شرف‌الدين اوغلي تکلو»، حاکم «هرات» و «خراسان» انجام گرفته است.
آثار:
پيش‌تر شناسانديم که عدة الداعي از آثار ابن‌فهد حلي و در موضوع دعاهاست. نصيرالدين محمد بن عبدالکريم انصاري استرآبادي آن را به زبان فارسي ساده ترجمه کرده است. سال پايان اين ترجمه شوال 967هـ.ق. گزارش شده است.
هم‌چنين گفتيم که در دو نسخه‌ي ديگر مجلس و دانشکده‌ي ادبيات دانشگاه «تهران»، نام مترجم، غياث‌الدين محمد بن زين‌العابدين استرآبادي ثبت شده است.
نسخه‌هاي خطي:
1 نسخه‌ي خطي در «کتابخانه‌ي آيت‌الله العظمي مرعشي نجفي (ره)» به شماره 11569 در 194 برگ، کتابت سال 1085 هـ.ق. موجود است.
بنا به گزارش «آقابزرگ» 1 نسخه‌ي خطي در «کتابخانه‌ي سيد محمدباقر طباطبايي» يزدي در «نجف اشرف» کتابت سال 1220هـ.ق. موجود است.
نسخه‌هاي چاپي:
چاپ نشده است.
2. محاسن الآداب ترجمه‌ي مکارم الاخلاق
مکارم الاخلاق از آثار با ارزش «رضي‌الدين ابونصر حسن بن فضل طبرسي» متوفاي 548هـ.ق. است. محمد بن عبدالکريم انصاري استرآبادي آن را به دستور حاکم «هرات»، به فارسي ترجمه کرده است.
بنابر گزارش مرحوم «آقابزرگ»، سال پايان ترجمه، 963هـ.ق. است.
نسخه‌هاي خطي:
1 نسخه‌ي خطي در «کتابخانه‌ي آستان قدس رضوي (ع)» به شماره 12497 در 269 برگ، کتابت سال 1059هـ.ق. موجود است.
2 نسخه‌ي خطي در «کتابخانه‌ي مسجد اعظم» «قم» به شماره 176 کتابت سال 1084هـ.ق. و شماره 1811 کتابت سال 1117هـ.ق. موجود است.
6 نسخه‌ي خطي در «کتابخانه‌ي وزيري يزد» به شماره 664 در 161 برگ، کتابت سده 11هـ.ق.، شماره 623 در 181 برگ، کتابت سده 11هـ.ق.، شماره 674 در 306 برگ، کتابت سده 11ة-.ق.، شماره 675 در 337 برگ، کتابت سده 11هـ.ق.، شماره 1565در 155 برگ، کتابت سال 1039هـ.ق. و شماره 2174 در 296 برگ موجود است.
1 نسخه‌ي خطي در «کتابخانه‌ي احسان دانش پاکستان»، در 257 صفحه و کتابت سال 1054هـ.ق. موجود است.
1 نسخه‌ي خطي در «کتابخانه‌ي عمومي اميني« در «نجف اشرف» کتابت سال 1062هـ.ق. موجود است.
نسخه‌هاي چاپي:
چاپ نشده است.
منابع:
اثرآفرينان 1/320؛ تاريخ ادبيات در ايران 5/1487؛ تاريخ نظم و نثر در ايران 1/373؛ الذريعة 4/116 و 20/124؛ طبقات اعلام الشيعة (احياء الداثر) 7/207؛ فهرست نسخه‌هاي خطي کتابخانه‌ي آيت‌الله العظمي مرعشي نجفي (ره) 29/265؛ فهرست نسخه‌هاي خطي فارسي 2/1680 و 5/415 و 6/4532-4531؛ فهرست نسخه‌هاي خطي کتابخانه‌ي وزيري يزد 3/990؛ فهرستواره کتابهاي فارسي 3/1758.