محمدابراهیم بن مهدی قلی ظهیرالدوله قاجار
اثر آفرينان استرآباد و جرجان (استان گلستان)
محمدابراهيم بن مهديقلي ظهيرالدوله قاجار
000-1240هـ.ق.
از آنجا که طايفهي قاجار از زمان «صفويان» در «استرآباد» مستقر شدند، ميتوان آنان را از مردم «استرآباد» به حساب آورد.
پدر محمدابراهيم ظهيرالدوله، «مهديقلي خان»، برادر «آقامحمدخان قاجار» نيز از مردم «قوانلو (قويونلو)» و ساکن «استرآباد» بود و در همانجا زاده شد، باليد و درگذشت.
هنگام مرگ «مهديقلي»، محمدابراهيم کودکي بيش نبود. به احتمال زياد، تولد وي در همان «استرآباد» واقع شده است. ليکن در «کرمان» و «تهران» و ديگر شهرها زندگاني و سرانجام در «تهران» جان به جانآفرين تسليم کرد.
محمدابراهيم، پسرعمو، پسر خوانده و داماد «فتحعلي شاه» بود. او مدتهاي طولاني حکومت «کرمان» را به دست داشت.
در چندين عمليات نظامي، لشکرکشي و سرکوب شورش شرکت جست. خدمات عمراني، فرهنگي و ادبي نيز انجام داد. چند بناي مدرسه، حمام، آبانبار و خلوتخانه از خود برجاي نهاد.
رويهم رفته او را فرمانروايي اديب، شعرشناس و شعر دوست توصيف کردهاند. در اشعارش «طغرل» تخلّص ميکرد.
ظهيرالدوله لقبي بود که «فتحعليشاه» به او داده بود. محمدابراهيم ظهيرالدوله، نزد شاه از احترام خاصي برخوردار بود.
فرزندش «محمدکريم» از بزرگان و رهبران فرقهي «شيخيه« در «کرمان» بود.
بنابراين به اعتبار سکونت پدرانش در «جرجان» و «استرآباد»، ميتوانيم او را در زمرهي صاحبان اثر و تاليف «استرآباد» به شمار بياوريم.
آثار:
نسخههاي خطي:
هيچ نسخهي خطي به دست نيامد.
نسخههاي چاپي:
چاپ نشده است.
منابع:
اثر آفرينان 4/109؛ تذکرهي محمدشاهي 446؛ حديقة الشعراء 2/1123-1125؛ دايرةالمعارف بزرگ اسلامي 2/495-497؛ الذريعه 9/649؛ ريحانة الادب 4/59؛ سفينه محمود 1/44؛ شرححال رجال ايران 1/21؛ فرماندهان کرمان 566؛ فرهنگ زندگينامهها 1/159؛ فرهنگ سخنوران 357؛ گلزار جاويدان 2/852؛ مصطبه خراب 119؛ مکارم الآثار 4/1105؛ نامآوران علم و اجتهاد کرمان 515؛ نگارستان دارا 18.