وطنا
وطنا
Vatanā
روستایی در دهستان انزان غربی، بخش مرکزی شهرستان بندرگز، استان گلستان.
این روستا جلگه‌ای است و در موقعیت جغرافیایی 2ً 58َ °53 طول شرقی و 58ً 42َ °36 عرض شمالی قرار دارد.[1]
روستای وطنا از شمال به دریای خزر، از جنوب به کوه و جنگل، از شرق به اراضی شاه‌پسند، و از غرب به روستای استون‌آباد محدود می‌گردد.
در کتابچه خانوار و اَنفاس مملکت استرآباد متعلق به سال ۱۲۷۶ هـ.ق، قراء دشت‌کلاته، وطنا و استینوا در مجموع دارای ۹۰ خانوار و ۴۵۸ نفر جمعیت بوده‌اند.[2]
ملگونوف در گزارشی مربوط به سال ۱۲۷۷ق می‌نویسد: وطنا ییلاقی است و در فاصله شش ورستی از خلیج استرآباد واقع شده و از سیاه‌جو (قره‌سو) دو فرسخ و از خراب‌شهر سه ورست فاصله دارد. در هوای نامناسب، برای آنکه از ده گز عبور نکنند، از ده وطنا گذشته و از گردنه به‌سوی رادکان می‌روند. فاصلهٔ گز تا رادکان چهار فرسخ و تا وطنا سه ورست است.[3]
از آثار تاریخی مهم روستای وطنا می‌توان به قلعه‌تپه در جنوب شرقی روستا، پول‌تپه در ۴۰۰ متری شمال آن — که در گذشته مورد حفاری غیرمجاز روس‌ها قرار گرفته بود — و نیز بخشی از سکونتگاه باستانی شاه‌پسند اشاره کرد.[4]
قرار داشتن تپه‌های باستانی استون‌آباد، بنفش‌تپه، وطنا و دیگر تپه‌ها در یک محدوده، نشان‌دهنده پارینه‌گی این منطقه است.[5]
نام‌های خانوادگی ساکنان این روستا شامل سلیاری (پرجمعیت)، بهی، صالح‌نیا، صالحی‌منش، جهان‌آرا، بخشی و میرشکار می‌باشد.[6]
آمار جمعیت روستا براساس سرشماری نفوس و مسکن طی سال‌های ۱۳۳۵ تا ۱۳۹۵ به شرح زیر است:[7]
|
سال |
خانوار |
جمعیت |
|
1335 |
* |
239 |
|
1345 |
64 |
377 |
|
1355 |
61 |
373 |
|
1365 |
81 |
445 |
|
1375 |
74 |
334 |
|
1385 |
82 |
305 |
|
1390 |
111 |
354 |
|
1395 |
128 |
364 |
اراضی زراعی این روستا دارای اسامی خاصی هستند؛ نوتکه، تپه‌سر و لَپِّر آیش در غرب، دره بیور در شرق، و صَرا بِنو، اِتراچال، قبرستانی و لَرگی در جنوب ده واقع شده‌اند.[8]
آب شرب و زراعی مردم این روستا از دو چشمه به نام‌های جُل دره و قلقلی‌چشمه، دو قنات در جنوب روستا و چاه تأمین می‌شود. وجود این آب‌های روان باعث شده بود که هشت آسیاب در فاصله حدود ۱۵۰ متر از یکدیگر در میان نهر تأسیس گردد.[9]
این روستا از مهم‌ترین تسهیلات رفاهی شامل آب لوله‌کشی، برق، حمام عمومی، مسجد، خانه بهداشت، نانوایی و مدرسه ابتدایی دخترانه و پسرانه (شهید بهی / سپاهی دانش سابق، تأسیس ۱۳۴۶)[10] برخوردار است.
مردم این روستا پیرو مذهب شیعه هستند و به زبان‌های فارسی و تبری گیلکی سخن می‌گویند.
یک نفر از جوانان روستای وطنا در راه دفاع از میهن و در دوران جنگ تحمیلی ایران و عراق به شهادت رسید.
[1] سازمان نقشه برداری کشور
[2] ذبیحی، (1363)، ص 196
[3] ملگونوف، (1376)، صص 67، 71، 150
[4] معطوفی، (1395)، ص 560
[5] فندرسکی، حسین(1403)
[6] معطوفی، (1395)، ص 561
[7] مرکز آمار ایران
[8] معطوفی، (1395)، ص 561
[9] همان
[10] صحابی‌فرد سنگسری، (1372)، ص 98
منابع :
- ذبیحی، مسیح.(1363). گرگان‌نامه. تهران: انتشارات بابک.
- سازمان نقشه‌برداری کشور، پایگاه ملی نام‌های جغرافیایی ایران. قابل دسترسی از: https://gndb.ncc.gov.ir
- صحابی‌فرد سنگسری، فرهاد. (1372). ، جغرافیای تاریخی شهر بندرگز و روستاهای تابعه آن. ناشر نگارنده.
- مرکز آمار ایران. درگاه ملی آمار. نتیجه سرشماری نفوس و مسکن. قابل دسترسی از:https://www.amar.org.ir
- معطوفی، اسدالله.(1395). تاریخچه و پیشینه اجتماعی شهرستان بندرگز. گرگان: انتشارات نوروزی.
- ملگونف، گ‍ری‍گوری وال‍ریان‍ووی‍چ. (1376). سفرنامه ملگونف: کرانه‌های جنوبی دریای خزر. تهران: انتشارات کتابسرا.