تپه نورجان

تپه نورجان

 Tappe nurjān

روستایی است در دهستان باغلی ماراما (سابقا قان یخمز غربی) از بخش مرکزی شهرستان گنبد کاووس، استان گلستان.

این روستا در30 کیلومتری غرب شهر گنبدکاووس و در مختصات  °37  52ً  54َ  طول شرقی و °1  13ً  37َ عرض شمالی واقع شده است.  ارتفاع روستا از سطح دریا 18 متر است.[1]

روستا موقعیتی دشتی داشته و در روی تپه شاهدی طبیعی بر رسوبات گرگانرود، استقرار یافته است.         

«تپه نورجان» از جنوب به روستای قولجه‌‏تپه و امان خرلر، از جنوب غرب به زابلی محله‏‌ی قوچ مراد، از شرق به روستای یاسی تپه، از شمال به اراضی روستای توقالاجیق تپه و از غرب به اراضی روستای بی بی شیروان و سازمان ولی الله پارسا، محدود می‌‏شود[2].   

برای رسیدن به این روستا بایستی از جنوب شهر گنبد و از طریق جاده‌‏ی آلمان 30 کیلومتر به طرف غرب رفت، روستای تپه نورجان در کیلومتر 30 این جاده (در فاصله ی 50 متری جنوب جاده) واقع شده است.

 روستا قبل از انقلاب اسلامی یک مزرعه‌‏ی مستقل بوده و به نام صاحب مزرعه «سازمان نورجان» نامیده می‌‏شد و پس از انقلاب اراضی از مالکیت صاحب قبلی خارج و سازمان فوق هم به جهت اینکه بر روی تپه قرار گرفته به روستای «تپه نورجان» تغییر نام می‌‏یابد.

روستای تپه نورجان برای اولین بار در سال ۱۳۸۵ به صورت مستقل در سرشماری عمومی نفوس و مسکن ثبت شد. پیش از این تاریخ، آمار این روستا به همراه سایر روستاها جمع‌آوری می‌گردید؛ بنابراین، ارائه آمار جداگانه برای تپه نورجان در سرشماری‌های قبل از سال ۱۳۸۵ امکان‌پذیر نیست. 

 آمار جمعیت روستا بر اساس سرشماری نفوس و مسکن ایران به این شرح است.[3]    

روستا دارای بافتی فشرده و ارگانیک است. منازل روستایی که سابقا بیشتر از مصالح بوم آورد غیرمقاوم ساخته شده بود، در سال‌‏های اخیر به مدد برنامه‌‏های توسعه‏‌ی مسکن روستایی، اکثرا با مصالح مقاوم بازسازی شده‏‌اند. البته اندکی از خانه‌‏های قدیمی که به سبک مساکن قدیمی ترکمن‏‌ها ساخته شده‌‏اند، باقی مانده است.

بیشتر اهالی به زراعت مشغولند. تعداد شاغلین بخش خدمات دائما در حال افزایش است. شاغلین صنعت محدود به اندک بافندگان فرش می‏‌گردد که در طی دهه‏‌های اخیر مرتب از تعداد آنها کاسته شده است.

اساس اقتصاد تپه نورجان بر زراعت استوار است و حدود 80 درصد شاغلین را به خود جذب کرده است. میزان اراضی روستا حدود 410 هکتار است که بیش از نصف آن آبی و بقیه دیم می‌باشد[4]. منابع آب روستا عموما از آب‌های زیرزمینی است و حدود 10 حلقه چاه برای برداشت از آب‌های زیرزمینی حفر شده است. کشاورزان روستا در این اراضی عموما گندم و تاحدی جو و شالی کشت می‏‌کنند. ولی کشت شالی در سال‏‌های اخیر به علت مشکل بی‏‌آبی محدود شده است.  

در تپه نورجان دامداری نیز دارای اهمیت می‌باشد. قریب به یک پنجم شاغلین روستا در این بخش فعالیت می‌کنند. دامداری روستایی در تپه نورجان شامل نگهداری گاو و گوساله و تا حدی گوسفند و بز می‌باشد. دام ها در اکثر اوقات سال در طویله  نگهداری و در پایان برداشت محصولات زراعی، برای چرا در پس چر به مزارع برده می‌شوند. اهالی عموما برای مصارف شخصی به روش سنتی مبادرت به طیورداری می کنند.

  اهالی روستای تپه نورجان مهاجران سیستانی، مسلمان و اهل تشیع بوده و به گویش سیستانی صحبت می‏‌کنند.

از نام‌های خانوادگی پر جمعیت روستا می‌توان به چاری، لگزایی و احمدی اشاره کرد

روستای تپه نورجان دارای جاده آسفالت، آب لوله کشی، برق، گاز لوله‌کشی، دبستان، مسجد، حسینیه، نانوایی، شورا، دهیاری و زمین ورزشی می‌باشد.

منابع

• سازمان نقشه برداری کشور، پایگاه ملی نام‏های جغرافیایی ایران. قابل دسترسی از: https://gndb.ncc.gov.ir
• مرکز آمار ایران. درگاه ملی آمار. نتیجه سرشماری نفوس و مسکن. قابل دسترسی از: https://www.amar.org.ir
• مهندسین مشاور آمایش سبز طرح (1387)، طرح هادی روستای تپه نورجان، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی گلستان.